Aurkezpena

ZERGATIK JOATEN GARA GIMNASIORA EDO FISIOTERAPEUTARENGANA MUSKULUAK TREBATZERA EDO INDARTZERA ETA EZ GURE GARUNA LANTZERA EDO ESTIMULATZERA? GARUNA GURE ORGANISMO OSOA KOORDINATZEN DUEN ORGANOA DA HAIN ZUZEN ERE.

Burmuina oso organo konplexua da, funtzio garrantzitsuak betetzen ditu, eta funtzio horiei esker, hainbat ekintza egin, sentitu, pentsatu eta egin ditzakegu. Horri esker, etengabeko aldaketetara egokitu gaitezke. Beraz, gure organismoa zuzentzen duen organoa da. Neurona izeneko nerbio-zelula ugariz osatuta dago (100.000.000.000), eta etengabe informazioa jasotzeaz eta transmititzeaz arduratzen dira. Horretarako, neuronak bata bestearekin elkartzen dira, oso sare konplexuak osatuz. Sare horiek gure memoriaren, nortasunaren, hizkuntzaren, mugimenduen, emozioen, pertzepzioen, portaeren, pentsamenduen eta gauza berriak ikasteko gaitasunaren arduradunak dira. Azken batean, gure eguneroko bizitzan moldatzeko gaitasuna.

Garunak konexio neuronal berriak sortzen ditu ikaskuntza bakoitzarekin, etengabe aldatuz eta egiten dugun jardueraren arabera, eremu zerebral batzuk edo besteak estimulatuko dira. Aldatzeko eta egokitzeko gaitasun horri plastikotasun neuronala esaten zaio. Beraz, ikerketa askoren bidez frogatuta geratzen da gure garuna aldatu eta egokitu egiten dela, bai lesio baten ondoren galdutako funtzioak berreskuratzeko, bai gauza berriak ikasteko, adina edozein dela ere, behar bezala estimulatzen bada. Hor nabarmentzen da jarduera fisiko eta mentalak bizitza osoan duen garrantzia, gaitasun funtzionalen galera progresiboa prebenitzeko eta zahartze-prozesua moteltzeko.

Plastikotasun neuronalari esker, gure bizitzan zehar adimen-gaitasunak estimulatzen dituzten jarduera guztiek (ikasketa-maila, bizimodua, hizkuntzak, lanbidea, gizarte-jarduera, ariketa fisikoa, etab.) erreserba kognitibo handiagoa errazten dute, eta horrek, aldi berean, garun-aldaketa fisiologikoetara egokitzen laguntzen du, informazioa prozesatzeko gaitasuna indartuz. Hobeto ulertzeko, esan liteke erreserba kognitiboa dela pertsona batzuei garun-hodietako istripuek, gaixotasun neurodegeneratiboek edo zahartzeak eragindako garun-aldaketen ondoriozko gaitasun-galera beste batzuei baino hobeto konpentsatzeko aukera ematen dien eragileetako bat.

Hau da, buru aktiboari eusteak faktore babesle edo prebentibo gisa jokatzen du dementzia pairatzeko arriskua murriztuz, besteak beste, eta gaixotasun neurodegeneratiboak dituzten pertsonen trebetasun funtzionalen galera atzeratuz. Horregatik da garrantzitsua gure burmuina suspertzea. Beraz, zahartzea, neurri handi batean, gure esku dago; izan ere, bizitza osoan ditugun ohiturek zehaztuko dute, hein batean, zahartzaroan zehar osasun fisikoa eta mentala.